کک و مک، به لکه‌های پوستی گفته می‌شود که مسطح بوده و به صورت نقاط قرمز یا قهوه‌ای روشن هستند. این لکه‌ها معمولا در ماه‌های تابستان پررنگ‌تر و نمایان‌تر می‌شوند و برعکس، در ماه‌های زمستان کمتر نمایان هستند و معمولا در افرادی دیده می‌شوند که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارند. کک و مک بیشتر در بین افرادی شایع است که رنگ پوست آن‌ها روشن‌تر است.
چرا برخی افراد بیشتر از دیگران کک و مک دارند؟
ژنتیک: در برخی از افراد ژن گیرنده‌ی ملانوکورتین-۱، غالب است که باعث می‌شود ملاتونین پوست به جای این که به طور مساوی در سرتاسر بدن توزیع شود، در نقاطی، به صورت خوشه‌ای تجمع پیدا کند. این افراد از دوران کودکی روی پوست خود، کک مک دارند. در صورتی که شما به طور ژنتیکی مستعد کک و مک باشید، به احتمال زیاد با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، روی پوستتان لکه‌های کک و مک به وجود می‌آیند. در صورتی که بدون استفاده از محافظ در برابر آفتاب، برای مدت زمان زیادی در معرض نور آفتاب بمانید، لکه‌های کک و مک روی پوست شما، پرنگ‌تر شده و تعداد آن‌ها بیشتر می‌شود.
همچنین هر چه قدر که پوست شما روشن‌تر باشد، بیشتر مستعد بروز کک و مک است چرا که پوست شما در مقابل نور آفتاب آسیب‌پذیر‌تر و حساس‌تر است و البته واضح است که لکه‌های کک و مک در پوست روشن‌تر بیشتر هم نمایان هستند.
بنابراین ترکیبی از عامل ژنتیک و نور آفتاب است که باعث بروز کک و مک پوست صورت می‌شود. در صورتی که برای درمان کک و مک‌های پوستی خود به پزشک مراجعه کرده باشید، احتمالا پزشکتان به شما گفته است که این کک و مک‌ها بی ضرر هستند و هیچ خطری برای سلامتی شما ندارند و بنابراین، واقعا دلیلی برای درمان آن وجود ندارد. با این حال اگر از وجود کک و مک‌های پوستی خود ناراضی هستید می‌توانید با روش‌های ایمنی مانند لیزر، کک ومک صورت را از بین ببرید.
آیا می‌توان کک و مک را درمان کرد؟
له. ما آمار بسیار بالایی در درمان لک صورت و رفع کک و مک صورت با استفاده از لیزر و IPL داریم. گرمایی که اشعه‌ی نوری لیزر یا IPL ایجاد می‌کند باعث تخریب ملانین اضافی در نواحی می‌شود که لکه‌های کک و مک وجود دارند و بنابراین رنگ پوست این نواحی به حالت عادی باز می‌گردد. نور شدید پالسی و یا IPL، نوعی از درمان لکه های قهوه ای روی پوست با لیزر است که در آن طول موجهای مختلف نور برای درمان انواع مختلف بیماریهای پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبق نظر پزشکان و متخصصان پوست، طول موجهای مختلف نور دارای قابلیت‌های متفاوتی برای هدف قرار دادن و درمان انواع مختلف بیماریهای پوستی و نیز درمان منافذ باز پوست هستند. نور لیزر با شدت بالا باعث تحریک پوست برای تشکیل کلاژن می‌شود و نهایتا" منجر به کوچک شدن منافذ پوست می‌گردد.
روش‌های از بین بردن کک و مک چگونه عمل می‌کنند؟
انرژی حرارتی نور که توسط دستگاه (لیزر یا IPL) به سطح پوست تابانده می‌شود باعث گرم شدن لایه‌ی بالایی پوست می‌شود و ملانین موجود در پوست را هدف قرار می‌دهد. ملانین ماده‌ای است که عامل تیره بودن پوست در نواحی بروز کک و مک می‌باشد. گرمایی که از نور تابانده شده به پوست جذب شده است، باعث تحریک سلول‌های پوستی به تولید کلاژن می‌شود و به همین خاطر پوست شما به ظاهر طبیعی خود باز می‌گردد،
- لک صورت محو می‌شوند، رنگدانه‌های پوستی با هم ترکیب می‌شوند و پوست ظاهر صاف و یک‌دستی پیدا می‌کند و در مجموع پوست شما شاداب‌تر و جوان‌تر می‌شود.
- انرژی نوری جذب شده توسط لکه‌های روی پوست به گرما تبدیل می‌شود و باعث تخریب ملانوسیت‌های اضافه می‌شود. کک و مک‌های پوست که معمولا دو برابر تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست هستند، ظرف ۷ تا ۱۰ روز پس از درمان کم‌کم محو می‌شوند و از بین می‌روند.
- رادیوفرکوئنسی:از امواج رادیوفرکوئنسی برای از بین بردن لکه‌ها و کک و مک‌هایی استفاده می‌شود که با بالا رفتن سن فرد ایجاد می‌شوند. قبل از درمان کک و مک پوست با رادیوفرکوئنسی، از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. ممکن است بعد از درمان در محل مورد نظر سرخی و تورم خفیف وجود داشته باشد که ظرف چند روز برطرف می‌شود.
- لیزر CO2: در این روش درمانی، لیزر به عمق پوست نفوذ می‌کند و در عین حال هیچ آسیبی به بافت سالم پوست وارد نمی‌کند. در این روش برای روشن کردن پوست، لایه‌ی خارجی پوست برداشته می‌شود و بافت سالم زیر این لایه، لایه‌ی جدید و سالمی را روی پوست تشکیل می‌دهد که هیچ لکه‌ای روی آن وجود ندارد. در این روش، اشعه لیزر از عناصر کربن دی‌اکسیدکربن، هلیوم، نیتروژن و هیدروژن تشکیل شده است. این روش دارای نتایج بسیار چشم‌گیری است اما نیازمند دوره‌ی ریکاوری بلند‌مدت می‌باشد. به همین علت در برخی موارد ممکن است در رنگ پوست شخص تغییر کمی به وجود بیاید.
- پیلینگ شیمیایی: این روش تنها در صورتی به نتیجه می‌رسد که عمق لکه‌های پوستی و کک و مک صورت زیاد نباشد. یک محلول شیمیایی که ترکیبی از فنول، تری‌کلرواستیک‌اسید(TCA) و آلفاهیدروکسی‌اسید (AHA) می‌باشد، برای لایه‌برداری پوست و از بین بردن لکه‌های پوستی استفاده می‌شود. بعد از انجام درمان، پوست قرمز خواهد بود که بهبود آن در حدود یک هفته زمان می‌برد.
- لایه‌برداری با لیزر: در روش لایه‌برداری با لیزر از دستگاه لیزر برای برداشتن لایه‌ی خارجی پوست استفاده می‌شود تا سلول‌های جوان‌تر در زیر این لایه نمایان شوند. این روش باعث روشن شدن و صاف شدن پوست می‌شود. بعد از لیزر درمانی، پوست کمی متورم خواهد بود که این حالت ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف می‌شود.
چه کسانی برای این روش‌های درمانی مناسب هستند؟
تمامی افرادی که بالای ۱۸ سال سن دارند و از مشکل کک و مک رنج می‌برند.
چه کسانی برای این روش‌های درمانی مناسب نیستند؟
افرادی که رنگ پوست آن‌ها تیره است و درجه تیرگی آن از ۴ بالاتر است و یا پوست آن‌ها در حالت آفتاب‌سوخته‌یا برنزه شده، دارد. این افراد لازم است قبل از اقدام به درمان، برای مدتی از نور آفتاب دور بمانند. این روش درمانی همچنین برای افرادی که از کرم‌های لایه‌بردار برای پوست خود استفاده می‌کنند، مناسب نیست.
به چند جلسه درمانی نیاز است؟
بسته به تعداد لکه‌های و شدت کک و مک ممکن است بین ۱ تا ۴ جلسه درمانی نیاز داشته باشد. فاصله بین جلسات درمانی نیز ۴ هفته است. بعد از هر جلسه‌ی درمان کک و مک پوست شما حالتی شبیه به آفتاب‌سوختگی دارد که بین ۱ تا ۲ ساعت بعد برطرف می‌شود.
عوارض احتمالی
- ممکن است بعد از جلسه درمان پوست شما کمی قرمز باشد و به خاطر وجود پوسته‌های تیره‌رنگ روی پوست، بلافاصله بعد از درمان، به نظر بیاید که وضعیت لکه‌های پوستی بدتر شده است، اما این پوسته‌ها بعدا از پوست جدا می‌شوند و پوستِ بدونِ لکه از زیر آن‌ها آشکار می‌شود.
- وجود قرمزی و تورم در ناحیه درمان که موقتی است و کمتر از ۴۸ ساعت ادامه دارد.
- در کمتر از ۵ در صد از بیماران ممکن است پوست تاول بزند که این حالت ظرف یک هفته برطرف می‌شود.
- در کمتر از ۱۰ در صد از بیماران، ممکن است ناحیه‌ی تحت درمان کبود شود که ظرف کمتر از دو هفته برطرف می‌شود.
- در مواردی ممکن است به رنگدانه‌های پوست آسیب وارد شود و در نتیجه لکه‌هایی با رگ تیره‌تر یا روشن در ایجاد شود. در صورتی که این مشکل بروز کند، ظرف یک ماه برطرف می‌شود.
چگونه می‌توان از بروز کک و مک پیشگیری کرد؟
- لک صورت محو می‌شوند، رنگدانه‌های پوستی با هم ترکیب می‌شوند و پوست ظاهر صاف و یک‌دستی پیدا می‌کند و در مجموع پوست شما شاداب‌تر و جوان‌تر می‌شود.
- انرژی نوری جذب شده توسط لکه‌های روی پوست به گرما تبدیل می‌شود و باعث تخریب ملانوسیت‌های اضافه می‌شود. کک و مک‌های پوست که معمولا دو برابر تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست هستند، ظرف ۷ تا ۱۰ روز پس از درمان کم‌کم محو می‌شوند و از بین می‌روند.
- رادیوفرکوئنسی:از امواج رادیوفرکوئنسی برای از بین بردن لکه‌ها و کک و مک‌هایی استفاده می‌شود که با بالا رفتن سن فرد ایجاد می‌شوند. قبل از درمان کک و مک پوست با رادیوفرکوئنسی، از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. ممکن است بعد از درمان در محل مورد نظر سرخی و تورم خفیف وجود داشته باشد که ظرف چند روز برطرف می‌شود.
- لیزر CO2: در این روش درمانی، لیزر به عمق پوست نفوذ می‌کند و در عین حال هیچ آسیبی به بافت سالم پوست وارد نمی‌کند. در این روش برای روشن کردن پوست، لایه‌ی خارجی پوست برداشته می‌شود و بافت سالم زیر این لایه، لایه‌ی جدید و سالمی را روی پوست تشکیل می‌دهد که هیچ لکه‌ای روی آن وجود ندارد. در این روش، اشعه لیزر از عناصر کربن دی‌اکسیدکربن، هلیوم، نیتروژن و هیدروژن تشکیل شده است. این روش دارای نتایج بسیار چشم‌گیری است اما نیازمند دوره‌ی ریکاوری بلند‌مدت می‌باشد. به همین علت در برخی موارد ممکن است در رنگ پوست شخص تغییر کمی به وجود بیاید.
- پیلینگ شیمیایی: این روش تنها در صورتی به نتیجه می‌رسد که عمق لکه‌های پوستی و کک و مک صورت زیاد نباشد. یک محلول شیمیایی که ترکیبی از فنول، تری‌کلرواستیک‌اسید(TCA) و آلفاهیدروکسی‌اسید (AHA) می‌باشد، برای لایه‌برداری پوست و از بین بردن لکه‌های پوستی استفاده می‌شود. بعد از انجام درمان، پوست قرمز خواهد بود که بهبود آن در حدود یک هفته زمان می‌برد.
- لایه‌برداری با لیزر: در روش لایه‌برداری با لیزر از دستگاه لیزر برای برداشتن لایه‌ی خارجی پوست استفاده می‌شود تا سلول‌های جوان‌تر در زیر این لایه نمایان شوند. این روش باعث روشن شدن و صاف شدن پوست می‌شود. بعد از لیزر درمانی، پوست کمی متورم خواهد بود که این حالت ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف می‌شود.
چه کسانی برای این روش‌های درمانی مناسب هستند؟
تمامی افرادی که بالای ۱۸ سال سن دارند و از مشکل کک و مک رنج می‌برند.
چه کسانی برای این روش‌های درمانی مناسب نیستند؟
افرادی که رنگ پوست آن‌ها تیره است و درجه تیرگی آن از ۴ بالاتر است و یا پوست آن‌ها در حالت آفتاب‌سوخته‌یا برنزه شده، دارد. این افراد لازم است قبل از اقدام به درمان، برای مدتی از نور آفتاب دور بمانند. این روش درمانی همچنین برای افرادی که از کرم‌های لایه‌بردار برای پوست خود استفاده می‌کنند، مناسب نیست.
به چند جلسه درمانی نیاز است؟
بسته به تعداد لکه‌های و شدت کک و مک ممکن است بین ۱ تا ۴ جلسه درمانی نیاز داشته باشد. فاصله بین جلسات درمانی نیز ۴ هفته است. بعد از هر جلسه‌ی درمان کک و مک پوست شما حالتی شبیه به آفتاب‌سوختگی دارد که بین ۱ تا ۲ ساعت بعد برطرف می‌شود.
عوارض احتمالی
- ممکن است بعد از جلسه درمان پوست شما کمی قرمز باشد و به خاطر وجود پوسته‌های تیره‌رنگ روی پوست، بلافاصله بعد از درمان، به نظر بیاید که وضعیت لکه‌های پوستی بدتر شده است، اما این پوسته‌ها بعدا از پوست جدا می‌شوند و پوستِ بدونِ لکه از زیر آن‌ها آشکار می‌شود.
- وجود قرمزی و تورم در ناحیه درمان که موقتی است و کمتر از ۴۸ ساعت ادامه دارد.
- در کمتر از ۵ در صد از بیماران ممکن است پوست تاول بزند که این حالت ظرف یک هفته برطرف می‌شود.
- در کمتر از ۱۰ در صد از بیماران، ممکن است ناحیه‌ی تحت درمان کبود شود که ظرف کمتر از دو هفته برطرف می‌شود.
- در مواردی ممکن است به رنگدانه‌های پوست آسیب وارد شود و در نتیجه لکه‌هایی با رگ تیره‌تر یا روشن در ایجاد شود. در صورتی که این مشکل بروز کند، ظرف یک ماه برطرف می‌شود.