پسوریازیس (بیماری پوستی صدف) بیماری مزمنی است که طی آن، سیستم ایمنی بدن با فرستادن سیگنالهای اشتباه به سلولهای پوست، موجب رشد بیش از حد آنها میشود. به طوری که سلولهای جدید پوست، در طی چند روز (به جای چند هفته) رشد میکنند. بدن، این سلولهای اضافی پوست را از بین نمیبرد. بلکه سلولهای اضافی در سطح پوست تجمع مییابند و لکههای پسوریازیس را تشکیل میدهند.
پسوریازیس ممکن است مسری به نظر برسد، اما در واقع چنین نیست. پسوریازیس از طریق تماس با فرد مبتلا منتقل نمیشود. یک فرد برای ابتلا به پسوریازیس باید ژنهای عامل آن را از طریق وراثت در بدن خود داشته باشد.
انواع پسوریازیس
هنگام ابتلا به پسوریازیس، یکی (یا بیشتر) از انواع حالتهای آن در بدن بروز میکند:
- پلاک مانند (پسوریازیس ولگاریس)
- خال خال
- معکوس (پسوریازیس خمشی یا پسوریازیس intertriginous)
- پوسچولر (دانه چرکی)
- اریترودرمیک (پسوریازیس اکسفولیاتیو)
برخی از افراد به بیش از یک نوع پسوریازیس مبتلا میشوند. گاهی اوقات فرد به یک نوع از پسوریازیس مبتلا میشود، اما بعدا" به نوعی دیگر تبدیل میشود.
علائم و نشانههای پسوریازیس (بیماری صدف)
علائم ظاهری این بیماری، بستگی به نوع پسوریازیس دارد. ممکن است فقط چند مورد از میان علائم و نشانههای زیر در شما بروز کند، یا اینکه ممکن است بسیاری از آنها را در بدن خود داشته باشید.
علائم پسوریازیس پلاکی
علائم این بیماری که پسوریازیس ولگاریس نیز نامیده میشود، عبارتند از:
- لکههای برآمده و مایل به قرمز موسوم به پلاک بر روی پوست.
- این لکهها ممکن است با یک پوشش سفید نقرهای صدف مانند پوشیده شده باشد.
- لکهها میتواند در هر نقطهای از پوست بدن ظاهر شود.
- اکثر لکهها در زانو، آرنج، کمر و پوست سر ظاهر میشود.
- لکهها میتواند همراه با خارش باشد.
- خارش لکهها اغلب باعث ضخیم شدن لکهها میشود.
- لکهها اندازه متفاوتی دارند. آنها میتوانند به صورت لکههای جداگانه ظاهر شوند، یا با پیوستن به یکدیگر، بخش بزرگی از پوست را بپوشانند.
- مشکلات ناخن از جمله چاله دار شدن ناخن، خرد شدن و افتادن ناخن بروز میکند.
علائم پسوریازیس خال خال
- لکههای قرمزو کوچک که معمولا" دربالا تنه، بازوها و ساق پاها ظاهر میشود، اما میتواند بر روی پوست سر، صورت و گوشها نیز بروز کند.
- این نقاط میتواند در سراسر پوست ظاهر شود.
- این نقاط اغلب پس از یک بیماری، به ویژه گلودرد چرکی استرپتوکوک ظاهر میشود.
- این نقاط ممکن است در طی چند هفته یا چند ماه بدون درمان برطرف گردد.
- این نقاط ممکن است در مناطق قبلی ابتلا به پلاکهای پسوریازیس ظاهر شود.
علائم پسوریازیس پوسچولر
- پوست بیمار، قرمزرنگ، متورم و خال خال با جوشهای چرکی میباشد.
- جوشها وبرآمدگیهای پوست معمولا" فقط در کف دست و پا ظاهر میشود.
- دردناک بودن محلی که این جوشها وبرآمدگیها ظاهر میشود.
- جوشهای پر از چرک خشک میشوند و نقاط قهوهای و / یا صدف مانند بر روی پوست به جا میگذارند.
هنگامی که این ضایعات چرکی تمام بدن را بپوشانند، بیمار ممکن است دارای علائم زیر باشد:
- پوست به رنگ قرمز شفاف
- احساس بیماری و خستگی
- تب
- لرز
- خارش شدید
- ضربان قلب بالا
- از دست دادن اشتها
- ضعف عضلانی
علائم پسوریازیس معکوس
این بیماری همچنین تحت عنوان پسوریازیس خمشی یا پسوریازیس intertriginous نیز نامیده میشود.
- لکههای صاف و قرمز رنگ پوست که متورم و دردناک به نظر میرسند.
- این لکهها تنها در قسمتهای اصطحکاک پوست، مانند زیر بغل، اطراف کشاله ران، اندام تناسلی و باسن ظاهر میشوند. در زنان ممکن است این لکههای قرمز متورم و دردناک در زیر سینهها ایجاد شود.
- در محل بروز پسوریازیس معکوس، پوست بدن بسیار دردناک میگردد.
علائم پسوریازیس اریترودرمیک
علائم این بیماری که به نام پسوریازیس اکسفولیاتیو نیز شناخته میشود، عبارتند از:
- ظاهر پوست، مانند سوختگی به نظر میرسد.
- اکثر (یا همه) قسمتهای پوست بدن به رنگ قرمز روشن است.
- بدن فرد قادر به حفظ دمای طبیعی خود (۳۷ درجه) نیست، بدن بیمار خیلی گرم یا خیلی سرد است.
- تپش قلب بیمار بسیار تند است.
- خارش شدید
- درد شدید
چه افرادی مستعد ابتلا به پسوریازیس (بیماری صدف ) هستند؟
افرادی که به بیماری صدف مبتلا میشوند، معمولا" یک یا چند نفر در خانواده آنها نیز به این بیماری مبتلا میباشد. البته همه کسانی که یکی از اعضای خانواده آنها مبتلا به پسوریازیس است، به این بیماری مبتلا نمیشوند. اما پسوریازیس یک بیماری شایع است. در ایالات متحده، حدود ۷٫۵ میلیون نفر به آن مبتلا هستند. اکثر مردم، (حدود ۸۰%)، دچار پسوریازیس پلاک مانند میشوند.
پسوریازیس میتواند در هر سنی بروز کند. بسیاری از افراد مبتلا به پسوریازیس بین ۱۵ و ۳۰ ساله هستند. بسیاری از افرادی که دچار بیماری پوستی صدف خواهند شد ( حدود ۷۵٪)، تا سن ۴۰ سالگی مبتلا به این بیماری میشوند. همچنین بروز بیماری پسوریازیس، بین ۵۰ و ۶۰ سالگی نیز شایع است.
شیوع پسوریازیس در سفید پوستان بیشتر از سایر نژادها است. احتمال ابتلا به پسوریازیس معکوس و پسوریازیس خال خال در نوزادان و کودکان خردسال بیشتر است.
چه عاملی باعث پسوریازیس میگردد؟
دانشمندان هنوز در حال تلاشند که از تمام اتفاقاتی که در داخل بدن به علت پسوریازیس رخ میدهد، آگاهی یابند. آنچه مسلم است، این است که پسوریازیس یک بیماری مسری نیست. پسوریازیس ازطریق شنا کردن در استخر و یا رابطه جنسی به فرد منتقل نمیشود.
دانشمندان دریافتهاند که سیستم ایمنی و ژنهای یک فرد نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارند. به نظر میرسد که ترکیب ژنهای بسیاری باعث پسوریازیس میگردد. همچنین دانشمندان دریافتهاند که تمام افراد دارای ژن پسوریازیس، به این بیماری مبتلا نمیشوند. به نظر میرسد که یک فرد باید ترکیب "صحیح" ژنهای پسوریازیس را در بدن خود داشته باشد تا در معرض ابتلا به آن قرار بگیرد.
بسیاری از افراد میگویند که پس از تجربه یکی از محرکهای پسوریازیس، به این بیماری مبتلا شدهاند. این محرکهای شایع عبارتند از:
- یک اتفاق استرس زا
- گلودرد چرکی استرپتوکوکی
- مصرف برخی از داروها مانند لیتیوم، یا دارودرمانی برای پیشگیری از مالاریا
- آب و هوای سرد و خشک
- بریدگی، خراش و یا آفتاب سوختگی شدید
چگونه یک متخصص پوست، بیماری پسوریازیس را تشخیص میدهد؟
برای تشخیص پسوریازیس، یک متخصص پوست:
- پوست، ناخن و پوست سر بیمار را برای یافتن نشانههای پسوریازیس بررسی میکند.
- جویای سابقه خانوادگی فرد برای ابتلا به پسوریازیس میشود.
- از رویدادها و مسائل زندگی بیمار آگاه میشود. به این منظور متخصص پوست ممکن است:
- بخواهد بداند که آیا بیمار تحت استرس زیادی قرار داشته است، یا اخیرا" دچار چه بیماری شده است، یا اینکه فقط شروع به مصرف دارو کرده است.
گاهی اوقات یک متخصص پوست به منظور تشخیص قطعی بیماری، یک واحد از پوست بیمار را نمونهبرداری میکند. پزشک با مشاهده پوست در زیر میکروسکوپ، میتواند ابتلاء فرد به پسوریازیس را تایید کند.
متخصص پوست چگونه پسوریازیس را درمان میکند؟
درمان بیماری صدف، مزایایی به همراه دارد. درمان بیماری پوستی صدف میتواند علائم و نشانههای پسوریازیس را کاهش دهد، که معمولا" باعث میشود فرد احساس بهتری داشته باشد. با انجام درمان، پوست برخی از افراد کاملا" پاکسازی شده و شفاف میگردد. درمان حتی میتواند کیفیت زندگی شخص را بهبود بخشد.
به لطف پژوهشهای دانشمندان، راههای بسیاری برای درمان پسوریازیس وجود دارد. مراجعه و همکاری با یک متخصص پوست برای یافتن روش درمانی که برای شما موثر و مناسب با شیوه زندگی شماست، بسیار حائز اهمیت است.
داروهای بیولوژیک
داروهای بیولوژیک معمولا" برای پسوریازیس متوسط تا شدید و آرتریت پسوریاتیک که به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهد، تجویز میشود. بیمار این داروها را از طریق تزریق یا تزریق داخل وریدی (IV) دریافت میکند.
داروهای سیستمیک
داروهای سیستمیک، داروهایی هستند که به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز میشوند و در سراسر بدن عمل میکنند. این داروها معمولا" توسط افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید و آرتریت پسوریاتیک مصرف میشود.
فتوتراپی
فتوتراپی یا نور درمانی، عبارت است از تماس پوست با نور ماوراء بنفش به صورت منظم و تحت نظارت پزشکی. جلسات درمان در مطب پزشک، کلینیک پسوریازیس یا در خانه با دستگاه فتوتراپی انجام میشود.
درمان با لیزر اگزایمر
تکنیک لیزر اگزایمر (رادیواکتیو) در درمان انواع مختلفی از اختلالات پوستی از جمله پسوریازیس و ویتیلیگو بسیار موثر است.
داروهای جدید خوراکی
درمان با داروهای جدید خوراکی موجب بهبود علائم بیماری پسوریازیس از طریق مهار مولکولهای خاص مرتبط با التهاب میشود. بر خلاف داروهای بیولوژیک که از منابع زنده مشتق شده و باید از طریق تزریق یا انفوزیون استعمال شود، بیمار میتواند این داروها را به طور موثر به صورت قرص خوراکی مصرف کند.
داروهای موضعی
داروهای موضعی بر پوست اعمال میشود و معمولا" اولین درمانی است که پس از تشخیص پسوریازیس، انجام میشود. این داروها را میتوان به صورت آزاد و یا با نسخه پزشک خریداری کرد.